24 JANUARI 2023

‘Discussie over prinsen en prinsessen prima, maar het moet geen splijtzwam van carnaval worden’

Dit stuk verscheen op 23 januari op www.limburger.nl.

Een vrouw als prins(es) carnaval, kan dat eigenlijk wel? Marcel van Lier, oud-vorst van Vg De Beerpiëp in Tegelen, en Roel Versleijen, vorst van VVG Jocus in Venlo, geven hun visie.

‘Prinsessentrio is logisch gevolg van stappen die in verleden zijn gezet’

„Met plaatsvervangende trots stond ik afgelopen vrijdag van een afstandje toe te kijken hoe prinses Sandra bij de Beerpiëp met open armen en luid gejuich in besloten kring werd verwelkomd. De nieuwe hoogheid en adjudanten worden daags vóór het uitroepen volgens traditie eerst aan de leden in uniform voorgesteld. De men in pek, mannen in pakken. Want vrouwelijke leden kennen we niet bij de carnavalsvereniging waarvan ik negen jaar vorst ben geweest. Laat staan vrouwen in de raad van elf. Onbespreekbaar! De laatste keer dat ik dit balletje voorzichtig heb opgeworpen, een jaar of tien geleden, werd het keihard in mijn gezicht teruggekaatst. En niet eens door de oude garde. De boodschap was duidelijk. Dit is een mannenclub, basta.

‘Plaatsvervangende’ trots dus. En een beetje jaloezie. Want waar ik de confrontatie wijselijk uit de weg ging, durfde de huidige Vors Cambrinus, Stevie Haazen, het wel aan. Niet zonder eerst twee van zijn voorgangers, onder wie ikzelf, te raadplegen. Onafhankelijk van elkaar gaven we hem allebei een opgestoken duimpje terug. Maar het is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan. Wij hoefden ons niet te verantwoorden als dit binnen de vereniging totaal verkeerd zou vallen.

Dat gebeurde niet. Al zag ik ook mensen bedenkelijk kijken. Ondanks de euforie die de stunt van onze ‘vorst met ballen’ ook bij mij teweeg bracht, kan ik die reactie wel begrijpen. Vastelaovend hangt van tradities, rituelen en protocollen aaneen. Moeten we die nu allemaal opnieuw tegen het licht houden? Wat mij betreft niet. Maar wat nu in Tegelen en Venlo gebeurt, is niet meer of minder dan een logisch vervolg op stappen die in het verleden zijn gezet. Wie net als ik deel uitmaakt van de gevestigde orde, kan niet ontkennen dat de carnavalsverenigingen deze revolutie zelf jaren geleden al in gang hebben gezet door meisjes toe te laten tot hun jeugdraad van elf en ook de scepter te laten zwaaien. Net als in het schoolcarnaval. ‘We’ willen de traditie doorgeven aan volgende generaties door onze kinderen op te voeden met het idee dat vastelaovend één groot toneelspel is waarin iedereen de kans krijgt om de hoofdrol te spelen, om hen vervolgens als ze groot zijn er achter te laten komen dat dit één grote leugen is. Als je dan ondertussen blijft roepen dat de jeugd de toekomst heeft, maak je jezelf volstrekt ongeloofwaardig. Jocus houdt niettemin vast aan de traditionele, in mijn ogen archaïsche rolverdeling. Maar heeft wel een – inmiddels eigen – jeugdafdeling die Jocus Toekôms heet, waarvan meiden niet alleen lid maar ook Hoëgheid kunnen worden. Daar houdt voor hen de toekomst dan ook meteen op.”

Marcel van Lier, oud-vors Vg De Beerpiëp

‘Vier de verschillen van vastelaovend’
‘Van alle onbelangrijke zaken in het leven is vastelaovend het allerbelangrijkst’. Het is een veel gehoord citaat om het belang en de functie van vastelaovend te benoemen en tegelijkertijd te nuanceren. Een citaat dat heel passend is bij de discussie die op gang lijkt te komen naar aanleiding van de bekendmaking van een tweetal prinsessen binnen de gemeente Venlo. Moet de rol van hoogheid niet ook door dames kunnen worden ingevuld? Dus niet enkel prinsen maar ook prinsessen. Mijn antwoord daarop is volmondig: ja. Net zo goed als dat de vastelaovestraditie ruimte laat voor het uitroepen van narren, koningsparen, clowns, duivels (Vorst Lucifer), boerenbruidsparen en opperdansmariekes, zo zijn er ook verenigingen die ervoor kiezen om een prinses dan wel een prins tot hoogheid uit te roepen. Het is juist de lokale beleving en de diversiteit waarmee daar invulling aan gegeven wordt, wat het feest zo leuk en bijzonder maakt. Een kleurrijk feest waarbij mensen de zorgen van alle dag voor even laten rusten (‘…zet alle zörreg dreej daag op ’n kesje…’) en zich onderdompelen in positiviteit en creativiteit. Ook Venlo is dan op z’n allermooist. Vastelaovend zorgt in die dagen voor een ongekende saamhorigheid en verbinding. Ik hoop dat de discussie over prinsen en prinsessen niet verwordt tot een splijtzwam over goed en fout, man of vrouw, mijn gelijk tegenover jouw gelijk, maar dat alle verschillende verhalen van verenigingen, alle kleuren van vastelaovend, naast elkaar mogen en kunnen bestaan. Vier de verschillen in plaats van ze tegenover elkaar te plaatsen. De afwegingen die de verenigingen daarbij maken, balanceren per definitie in het kwetsbare evenwicht tussen het instandhouden van tradities versus het aanbrengen van vernieuwingen. Jocus kiest in de organisatie en uitvoering van vastelaovend waar nodig voor vernieuwing, maar hecht er waarde aan om de verhaallijn van het traditionele theater overeind te houden. Daarbij speelt een prins de hoofdrol, een man dus. Daarbij geven wij een kleur aan vastelaovend die naast alle andere kleuren kan en mag bestaan. Geen eenheidsworst dus en zeker geen keurslijf waarbij we elkaar voorschrijven wat de ander moet. De diverse invullingen van het vastelaovestheater verschillen. Gelukkig maar, zou ik zeggen. Ze zijn niet gelijk, net als mannen en vrouwen, maar zeker gelijkwaardig.

 

Tot slot maak ik heel graag van de gelegenheid gebruik om alle hoogheden en zeker ook de prinsessen Vera I en Sandra I samen met hun adjudanten te feliciteren. Ik wens hen de joeks en jen waar de ‘Stad van Lol en Plezeer’ zo trots op is. Viva Vastelaovend!”

Vors Joeccius XI Roel Versleijen, Venloosch Vastelaoves Gezelschap Jocus

 

Bekijk ook

TOP