Dit artikel verscheem op 5 juni 2023 op www.limburger.nl.
Wat gebeurt er in het hoofd van een vrouw die een zwangerschapstest doet? Moet ze de baby houden? En wie beslist daar eigenlijk over? Hierover gaat Sixty Seconds, een theaterstuk van de Limburgse stichting Ode to Women. Binnenkort uitgevoerd in het Europees Parlement.
De jonge vrouw weet het even niet meer. Haar vader schreeuwt dat ze de zwangerschap moet afbreken. Dat ze haar leven weggooit als ze de baby houdt. Dat ze hun hele gezin te schande maakt. ‘Wat zullen de mensen wel niet zeggen?’ Moeder roept dat het haar eigen lijf is. Dat zijzelf moet besluiten of ze wel of niet kiest voor abortus.
Het is een scene uit de voorstelling Sixty Seconds, een Engelstalig theaterstuk over een vrouw (19) die een zwangerschapstest doet en in de minuut dat ze moet wachten op de uitslag, allerlei kritische stemmen in haar hoofd hoort. Stemmen van haar ouders, haar vriend en vriendinnen en van pro-lifedemonstranten (‘protect the unborn child’, bescherm het ongeboren kind) en pro-choice-activisten (‘hands off my uterus’, blijf van mijn baarmoeder af).
Gevaar
Het is theater, maar het zou zomaar een scene kunnen zijn uit het echte leven van vrouwen, weet de Poolse fotografe Ania Liesting die al jaren in Lomm woont en werkt. Haar stichting Ode to Women nam het initiatief voor het stuk. „De weerspiegelingen in het hoofd van deze vrouw, zijn dezelfde weerspiegelingen die doorklinken in de maatschappij.”
De theatervoorstelling en de foto’s van de Poolse vrouwen zijn een product van de reizen die Liesting maakte door Polen. Daar fotografeerde ze vrouwen die de straat op gaan en zich inzetten voor het recht op abortus. Sinds 2020 is het bijna onmogelijk om in Polen legaal een abortus te ondergaan. Alleen als de zwangerschap het gevolg is van een verkrachting of incest, of als het leven van de vrouw in gevaar is, mag het. Duizenden vrouwen kwamen hiertegen in opstand.
Schaamte
Dat raakte Liesting in haar ziel. Ze ‘schaamde’ zich voor haar moederland. En ze werd boos dat de rechten, waar vrouwen zo hard voor hebben gevochten, werden teruggedraaid. Ze richtte de stichting Ode to Women op, die opkomt voor het zelfbeschikkingsrecht van vrouwen. „Het hele denken over vrouwen moet veranderen. Niet alleen als het gaat over abortus, maar ook over bijvoorbeeld huiselijk geweld. Vrouwen zijn geen dingen. Maar erover spreken, is nog altijd taboe.”
De theatervoorstelling en de foto’s van de Poolse vrouwen zijn een product van de reizen die Liesting maakte door Polen. Daar fotografeerde ze vrouwen die de straat op gaan en zich inzetten voor het recht op abortus. Sinds 2020 is het bijna onmogelijk om in Polen legaal een abortus te ondergaan. Alleen als de zwangerschap het gevolg is van een verkrachting of incest, of als het leven van de vrouw in gevaar is, mag het. Duizenden vrouwen kwamen hiertegen in opstand.
Schaamte
Dat raakte Liesting in haar ziel. Ze ‘schaamde’ zich voor haar moederland. En ze werd boos dat de rechten, waar vrouwen zo hard voor hebben gevochten, werden teruggedraaid. Ze richtte de stichting Ode to Women op, die opkomt voor het zelfbeschikkingsrecht van vrouwen. „Het hele denken over vrouwen moet veranderen. Niet alleen als het gaat over abortus, maar ook over bijvoorbeeld huiselijk geweld. Vrouwen zijn geen dingen. Maar erover spreken, is nog altijd taboe.”
Terug naar de voorstelling Sixty Seconds, geschreven door Hanneke van Horen en Maurice Ambaum. De elf acteurs komen uit Limburg en Noord-Brabant. Het stuk wordt komende week opgevoerd in het Europees Parlement. Daar komen ook Liestings foto’s te hangen en wordt er een interactieve lezing gehouden. Liesting hoopt dat het een ‘reizende’ voorstelling gaat worden. Dat het verhaal in alle Europese landen, door lokale acteurs wordt verteld. „Het is een utopie misschien, maar ik hoop dat de vrijheid voor vrouwen ooit net zo vanzelfsprekend zal zijn als die voor mannen.”
